Kiến thức
Gỗ óc chó (walnut) và ứng dụng trong thực tiễn
Cây óc chó (walnut) là một loại cây thuộc nhóm cây gỗ lá rộng. Đây cũng là một trong số những loại cây hiếm hoi có thể được ươm, trồng tái sinh tự nhiên. Gỗ óc chó rất được ưa chuộng và có nhiều biến hóa linh hoạt trong thiết kế nội thất. Loại gỗ này có tương tác với đèn có nghĩa là dưới các góc nhìn khác nhau cũng sẽ có những màu sắc khác nhau.
Bài viết sau đây, Wooda muốn gửi đến quý khách hành một số thông tin và hình ảnh về loại gỗ độc đáo này.
1. Xuất xứ của gỗ cây óc chó
Gỗ óc chó được sinh trưởng phổ biến ở khu vực Bắc Mỹ. Tuy nhiên, gỗ óc chó tự nhiên có mặt ở khắp mọi nơi trên thế giới. Ở Việt Nam, cây óc chó được trồng chủ yếu ở Phí Tây Bắc vùng biên giới như Sapa, Lào Cai, Hà Giang và Cao Bằng.
Lá cây óc chó có hình dạng lông vũ, dài từ 2 – 10 cm, thường mọc và phân bố sole nhau. Mỗi nhánh có từ 5 – 25 lá. Phía dưới cuống lá có hình vòng cung tròn và nhọn ở trên đầu. Hai mặt lá nhẵn, gân ở giữa có lông, cuống dài. Khi vò nát thì lá có mùi hăng đặc trưng.
Quả và hạt óc chó có nhiều chất dinh dưỡng như protein chất lượng cao có thể thay thế cho thịt, vitamin, axit béo Omega 3, tinh dầu, khoáng chất, chất xơ, gluten, sữa,… tốt cho sức khỏe. Kích thước quả từ 3 – 4cm gồm 2 lớp là hạt và lớp vỏ cứng bên ngoài.
Thịt quả màu nâu chia thành 2 thùy nhăn nheo nhìn khá giống não của con chó. Vì thế là người ta gọi nó là quả óc chó. Lúc còn non quả có màu xanh, khi già chín sẽ chuyển sang màu nâu. Mùa thu hoạch quả là vào cuối tháng 9 – 10.
Thời gian để trồng cây óc chó để lấy gỗ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giống cây, điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu và cách chăm sóc của người trồng. Thông thường, thời gian để trồng cây óc chó để lấy gỗ là từ 30 đến 50 năm.
2. Phân loại gỗ óc chó
Gỗ óc chó được phân thành nhiều loại khác nhau như gỗ óc chó trắng hay còn gọi là Butternut, gỗ óc chó Bastogne, gỗ óc chó Claro hay còn được gọi là Gỗ óc chó đen California.
Gỗ óc chó trắng thường xuất hiện ở vùng Đông Hoa Kỳ. Cây óc chó Claro phân bố nhiều ở California và Oregon. Gỗ óc chó Bastogne phân bố chủ yếu ở California – Hoa Kỳ.
Vì gỗ óc chó là loại gỗ quý cho nên trên thị trường có rất nhiều sản phẩm làm giả, ghép hoặc chất lượng kém. Cho nên để phân biệt được chất lượng của gỗ óc chó, chúng ta thường dựa vào màu sắc, khả năng chịu lực và độ đàn hồi của gỗ.
Gỗ óc chó loại 1 được nhập khẩu trực tiếp từ Bắc Mỹ và trải qua công đoạn tẩm sấy khắt khe để giữ được độ bền sử dụng cao nên thường giá thành của gỗ óc chó khá cao, giá 1m3 gỗ thường dao động từ 20 – 45 triệu đồng/m3. Tuy nhiên, giá cả có thể thay đổi tùy thuộc vào chất lượng và kích thước của sản phẩm.
3. Đặc điểm vật lý của gỗ óc chó
Gỗ óc chó có độ bền vượt trội so với loại gỗ khác: Chất liệu có độ bền rất cao, đã được kiểm thử theo thước đo Janka – là một trong những cách tốt nhất để đo khả năng chịu mài mòn của gỗ.
Thông thường, điểm đánh giá Janka càng cao thì gỗ càng cứng. Óc chó đạt 1010 lbf (4500 N) trên thước đo này. Cao hơn rất nhiều so với các loại gỗ khác.
Gỗ óc chó dễ dàng gia công, hoàn thiện chế tác: Gỗ óc chó có thớ gỗ mịn, phẳng, giúp quá trình tiện và khắc được diễn ra dễ dàng hơn. Bề mặt gỗ có khả năng bắt vít và dính keo rất tốt, phù hợp cho quá trình sản xuất nội thất hay các đồ mỹ nghệ.
Hạt gỗ mịn, thẳng, có khả năng chịu được lực nén và rất dễ uốn cong bằng hơi nước. Sở hữu đặc trưng về đàn hồi dẻo dai nên nên rất dễ dàng tiến hành gia công, tạo ra sản phẩm mang giá trị thẩm mỹ cao.
Gỗ có khả năng thích nghi với môi trường: Khác với nhiều chất liệu gỗ tự nhiên phổ biến hiện nay, gỗ óc chó ít bị ảnh hưởng bởi những tác động của môi trường. Do đó, tuổi thọ của các sản phẩm từ chất liệu này có thể kéo dài, nếu biết bảo quản và sử dụng đúng cách.
Gỗ óc chó có khả năng chống thấm nước và hạn chế ẩm mốc: Đa số các loại gỗ tự nhiên là dễ hấp thụ nước và ẩm mốc, làm giảm chất lượng các sản phẩm từ gỗ. Kéo theo là nguy cơ tiềm ẩn về cong vênh, biến dạng hay dễ dàng mục rũa.
Một kẻ thù nữa của gỗ chính là nấm mốc cũng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, gỗ óc chó lại có khả năng chống nước, ẩm mốc rất tuyệt vời.
Một số nghiên cứu cho biết có những tấm gỗ của cây óc chó có tuổi thọ từ 150 đến 400 năm nếu được bảo quản trong điều kiện thích hợp.
4. Đặc điểm nhận dạng của cây óc chó
Vân gỗ: Vân gỗ thường có hình sóng hoặc cuộn xoáy tạo thành những đốm hình đẹp mắt và sang trọng. Gỗ óc chó đẹp nhất ở những phần vân chun, sụn, tạo điểm nhấn thẩm mỹ, tạo điểm nhấn tự nhiên trong không gian sinh hoạt.
Hầu hết mọi người đều nghĩ rằng gỗ óc chó là sẫm màu tuy nhiên phần màu sẫm chỉ có ở phần lõi trung tâm của cây thường là màu socola, đỏ tía, màu xám, còn càng ra ngoài thì gỗ óc chó lại càng sáng màu, thường là màu kem, vàng nhạt hoặc sáng vàng
Độ bền màu: gỗ óc chó được qua xử lý, với điều kiện nhiệt độ thông thường trong nhà thì gần như là vĩnh viễn.
5. Những ứng dụng của gỗ óc chó trong đời sống và cách bảo quản
Gỗ óc chó và các ứng dụng trong đời sống
Gỗ óc chó rất linh hoạt trong tạo hình, có thể tạo nên những sản phẩm nội thất với nhiều kiểu dáng cực ấn tượng.
Gỗ óc chó là loại gỗ quý và đắt tiền, nên thường được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực chế tác đồ gỗ cao cấp như đồ nội thất, nhạc cụ, đồ trang trí và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như khay, chén bát, đồng hồ treo tường, bình gỗ trưng bày, vòng hạt,…
Gỗ óc chó thường được ưa chuộng sử dụng làm đồ nội thất trong nhà như sofa, bàn ghế, giường ngủ, tủ quần áo
Cách bảo quản các sản phẩm làm từ gỗ óc chó
Để bảo quản gỗ óc chó, bạn có thể tham khảo một số cách sau đây:
Vệ sinh đồ gỗ thường xuyên bằng khăn bông mềm để loại bỏ bụi bẩn tích tụ, giúp gỗ giữ được độ bóng đẹp như mới.
Tránh sử dụng silicon và các loại hóa chất để lau chùi bề mặt gỗ, dẫn tới mất màu hoặc mất lớp bảo vệ bề mặt.
Tránh để đồ tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng khiến cho gỗ bị sáng màu.
Hạn chế để các vật nhọn, sắc cạnh tiếp xúc, va quệt với bề mặt gỗ.
Tránh để sàn gỗ óc chó tiếp xúc lâu với nước. Khi vệ sinh sàn, bạn chỉ cần dùng máy hút bụi hoặc lau bằng khăn mềm, ẩm và bật quạt/điều hoà cho sàn nhanh khô.
Gỗ óc chó có khả năng chống mối rất tốt nhưng không chống được mọt. Bạn có thể chủ động ngăn cản mọt tiếp cận tới nội thất trong nhà bằng cách dùng muối, bột ớt, hoá chất hoặc lưới rào diệt mối xung quanh nhà.
6. Phân biệt gỗ óc chó và một số loại gỗ phổ biến khác
Gỗ óc chó và gỗ thông
Gỗ thông và gỗ óc chó có nhiều điểm khác biệt về tính chất sản phẩm.
Gỗ óc chó có độ bền cao, độ cứng tốt, màu sắc và vân gỗ đẹp. Nhờ có tính kháng sâu tự nhiên nên gỗ óc chó không bị mối mọt hay ẩm mốc. Lõi óc chó có màu socola, màu gỗ giảm dần từ tâm ra ngoài.
Thực tế cây gỗ cho còn có màu sọc đậm, ánh tím đỏ. Vân gỗ có hình dang như sóng nước, mềm mại, có khi lại xoáy tròn từng cuộn thu hút.
Trong khi đó, gỗ thông nhập khẩu có trọng lượng nhẹ hơn trong nước. Gỗ thông có nhiều loại, mỗi loại có đặc điểm riêng. Trong đó, thông trắng được đánh giá cao về độ bền, kháng khuẩn tốt.
Gỗ óc chó và gỗ sồi
Gỗ óc chó và gỗ sồi là hai loại gỗ khác nhau về màu sắc, trong khi gỗ óc chó có màu nâu trầm sang trọng thì gỗ sồi có màu nâu đỏ.
Gỗ óc chó có độ bền cao, chịu lực tốt, ít va đập và ít cong vênh. Với ưu điểm này, gỗ rất hiếm khi bị rạn, nứt trong quá trình gia công, chế tác bằng máy móc tác động lực lớn. Tuy nhiên, giá thành của gỗ óc chó cao hơn so với các loại gỗ tự nhiên khác.
Tổng kết
Với những đặc điểm nổi bật trên, cây óc chó là một trong những loại cây quý hiếm và đang bị đe dọa tuyệt chủng. Việc khai thác và sử dụng cây óc chó cần được thực hiện một cách bền vững và có trách nhiệm để bảo vệ môi trường.
Theo một bài viết trên trang web của Tạp chí Môi trường Việt Nam, việc khai thác và sử dụng cây óc chó cần tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ rừng và đất đai.
Ngoài ra, cần phải áp dụng các phương pháp khai thác và sử dụng cây óc chó bền vững như tạo ra các khu rừng trồng mới, giảm thiểu tác động của việc khai thác đến môi trường, tăng cường công tác giám sát và kiểm soát.
Hy vọng những tin về gỗ cây óc chó mà Wood cung cấp các bạn sẽ có được nhiều những thông tin hữu ích.
